‘Graaiflatie’ van de FNV Woord van het Jaar 2023
Het door ons bekendgemaakte ‘graaiflatie’ heeft met 65% van de stemmen gewonnen en is het Van Dale Woord van het Jaar 2023! Kortweg betekent graaiflatie dat bedrijven hun prijzen extra verhogen om meer winst te maken. We noemden dit woord in ons onderzoek van april dit jaar naar inflatie en megawinsten. Dat heeft ervoor gezorgd dat graaiflatie breed gebruikt wordt in het publieke debat.
Er is bijna 15.000 keer gestemd en met 65% van de stemmen is graaiflatie de winnaar! Graaiflatie gaat de geschiedenis in als hét Van Dale Woord van het Jaar 2023.
Inflatie en megawinsten
Steeds meer mensen hebben moeite om rond te komen, vanwege de hoge prijzen voor onder andere boodschappen en energie. Je kunt simpelweg minder kopen met je geld: dat is inflatie. De waarde van je loon daalt. Je zou denken dat bedrijven ook veel last hebben van stijgende prijzen voor grondstoffen en energie, waardoor hun winsten dalen. Maar het tegendeel blijkt waar.
Onderzoek FNV
De FNV deed onderzoek naar de jaarcijfers van 2019 en 2022 van 49 beursgenoteerde bedrijven, zoals Ahold Delhaize, Randstad, ING, KPN en Unilever. Uit ons onderzoek blijkt dat de omzet van deze 49 bedrijven steeg met gemiddeld 21%. Ook maakten zij in 2022 maar liefst € 12,5 miljard meer winst dan in 2019, een stijging van 36%! De winst groeide dus harder dan de omzet.
Graaiflatie
In tijden van hoge inflatie zijn de winstmarges van deze bedrijven dus juist gegroeid. Bedrijven weten hun marges in stand te houden en soms zelfs bóvenop de stijgende kosten te verhogen. En dat is wat wij ‘graaiflatie’ noemen: ondernemingen gebruiken de inflatie om méér winst te maken. Terwijl die winst niet terechtkomt bij het hardwerkende personeel van deze bedrijven.
Een voorbeeld
Een bedrijf produceert ijsjes, maakt daarvoor kosten en verkoopt het ijsje voor € 1. Die productiekosten zijn gestegen vanwege bijvoorbeeld de stijgende energieprijzen. Die stijging is € 0,20 per ijsje, dus zou het ijsje € 1,20 moeten kosten voor de klant. Toch verkoopt het bedrijf het ijsje voor € 1,30 en ‘graait’ dus € 0,10 per ijsje extra om meer winst te maken. De klant ziet dit ‘graaien’ niet, omdat die niet precies de prijsopbouw van het ijsje kent.
Dagobertducktaks
De FNV won eerder met het Van Dale Woord van het Jaar, in 2014 met Dagobertducktaks. Wij stelden toen voor om spaargeld boven de € 100.000 zwaarder te belasten en het geld in te zetten om nieuwe banen te creëren.
